HỎI ĐÁP HÔN NHÂN

Hỏi: Ông nội của con với mẹ của anh ấy là hai chị em ruột, chúng con có được lấy nhau không?

HÌNH MINH HOẠ

Giải đáp: Linda thân mến,
Có lẽ chị đang lo lắng và hoang mang lắm khi biết anh ấy với chị có họ với nhau rất gần. Theo cách tính của bộ Giáo Luật cũ (1917) thì anh và chị mới hết đời thứ hai nên vẫn còn ngăn trở. Nhưng theo bộ Giáo Luật hiện hành (1983) thì trường hợp của anh chị có họ hàng ngang với nhau ở bậc thứ năm ( bậc chứ không phải đời !) và không bị mắc ngăn trở. Căn cứ theo Giáo Luật điều 1091 như sau :

Điều 1091
#1. Hôn nhân không thành sự giữa người có họ máu theo hàng dọc, từ dưới lên và từ trên xuống, hoặc trong hoặc ngoài hợp pháp.
#2.  Hôn nhân không thành sự ở hàng ngang cho đến hết bậc thứ bốn.
#3.  Ngăn trở họ máu không nhân lên.
#4.  Không bao giờ được phép kết hôn, nếu còn hồ nghi hai bên có họ máu với nhau hay không, ở bậc nào đó ở hàng dọc hay ở bậc hai thuộc hàng ngang.
Cách tính bậc được trình bầy ở Giáo Luật điều 108 như sau :

Điều 108
#1. Họ máu tính theo hàng và bậc.
#2. Trong hàng dọc, bao nhiêu đời thì bấy nhiêu bậc, nghĩa là bao nhiêu người bấy nhiêu bậc, trừ gốc tổ.
#3. Trong hàng ngang, bao nhiêu người tính chung cả hai hàng là bấy nhiêu bậc trừ gốc tổ.
 
Họ hàng của anh chị là theo hàng ngang. Bộ Giáo Luật mới đã bỏ cách tính cũ mà lấy lại cách tính của người La mã đơn giản hơn và đã được phần lớn các bộ luật dân sự trên thế giới áp dụng.
Nhân tiện đây cũng xin giải thích về cách thích theo bậc.
Cho một thí dụ : Ông Tiên sinh được 2 người con là ông Nhất và bà Một,
Ông Nhất sinh ra con là chú Nhì, còn Bà Một sinh ra con là cô Hai
Ông Nhì  sinh ra con là anh Tam, bà Hai sinh ra con là chị Ba.
Xét về bậc thì họ hàng giữa ông Nhất và bà Một có 2 bậc.
Họ hàng giữa chú Nhì và cô Hai có 4 bậc.
Họ hàng giữa anh Tam và chị Ba là 6 bậc.
Ngăn trở tiêu hôn trong hàng ngang chỉ đến hết 4 bậc nên kể từ bậc thứ 5 là có thể kết hôn với nhau.
Vậy chú Nhì có thể lấy chi Ba hoặc cô Hai có thể lấy anh Tam vì là bậc thứ 5 rồi.
 Như vậy chị yên tâm là trường hợp của chị không mắc ngăn trở gì.
------------------------------------------------------------------
Lm. Giuse Nguyễn Ngọc Bích DCCT