Tại sao phải tránh gương xấu, dịp tội?

Hỏi: Xin Cha giải thích rõ việc sản suất, buôn bán ma túy và sách báo, phim ảnh đồi trụy, và cờ bạc, cá độ... có tội không?
-------------------------------------
Trả lời : Gương mù gương xấu (scandals) hay dịp tội là cạm bẫy khiến cho người ta vấp ngã trong đường ngay chính, lương thiện và đạo đức. Cụ thể, gương xấu là những việc gây nguy hại cho sự phát triền lành mạnh về tinh thần của trẻ em nói riêng và phần rỗi của con người nói chung.

Thế giới ngày nay đang sống trong văn hóa của sự chết, đối nghịch hoàn toàn với Phúc Âm sự Sống mà Chúa Kitô đã rao giảng và trả giá bằng cái chết của Người trên thập giá năm xưa.

Qua hơn 2000 năm Phúc Âm sự Sống, hay Tin Mừng Cứu Độ được rao giảng cho mọi dân tộc, mọi quốc gia trên khắp thế giới, nhưng cho đến nay số người biết và tin Chúa Kitô mới chỉ đạt được 1/6 dân số thế giới, tức là có khoảng 1 tỷ người đã được nghe Tin Mừng Cứu Độ của Chúa Kitô và tin yêu Người trong khi còn hơn 5 tỷ người khác chưa nhận biết Chúa và được nghe Sứ Điệp Cứu Rỗi (Message of Salvation) của Chúa vì nhiều lý do.

Vì thế, đây là mối quan tâm lớn nhất của Giáo Hội với sứ mệnh loan báo Tin Mừng Cứu Độ của Chúa Kitô cho mọi dân tộc ở khắp mọi nơi trên trần thế này hầu cho mọi người được biết Chúa và lãnh ơn cứu chuộc của Người, vì "đó là điều tốt và đẹp lòng Thiên Chúa, Đấng cứu độ chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý" (1 Tm 2:3-4).

Nhưng muốn được cứu độ như lòng Chúa mong muốn, là người tín hữu Công giáo sống trong hoàn cảnh thế giới ngày nay, chúng ta được mong đợi hơn bao giờ hết phải nỗ lực làm nhân chứng cho Chúa Kitô không những bằng đời sống thánh thiện, chê ghét và xa tránh mọi sự dữ, sự tội, thực thi công bằng và bác ái mà còn phải quan tâm đến phần rỗi của người khác bằng lời cầu nguyện, bằng gương sống đức tin của mình và tránh cho anh chị em mình những gương xấu, những dịp tội gây nguy hại cho chính phần rỗi của mình và của người khác, như Chúa Giêsu đã cảnh cáo về mối hiểm nguy này như sau:

“Không thể không có những cớ làm cho người ta vấp ngã; nhưng khốn cho kẻ làm cớ cho người ta vấp ngã! Thà buộc cối đá lớn vào cổ nó và xô xuống biển còn lợi cho nó hơn là để nó làm cớ cho một trong những kẻ bé nhỏ này vấp ngã” (Lc 17:1-2).

Vấp ngã vì gương xấu, dịp tội mà người khác gây cho mình hay chính mình gây cho người khác khiến họ phải sa ngã, mất ơn nghĩa với Chúa vì những việc làm phi luân lý, vô đạo của mình hay của người khác, sẽ được nói rõ hơn trong phần dưới đây của bài viết.

Là người tín hữu, chúng ta phải tuyệt đối tránh gương xấu, dịp tội cho mình và cho người khác vì những lý do sau đây:

Trước hết, đức bác ái công giáo đòi buộc mọi người phải tôn trọng những lợi ích tinh thần và thể xác của con người. Đây cũng là nội dung điều răn Thứ Năm đòi buộc mỗi người tín hữu chúng ta phải tuân giữ để đẹp lòng Chúa và được cứu rỗi.

Sau đây là những đòi buộc của Điều răn Thứ Năm mà Thiên Chúa đã truyền cho con người phải tuân giữ để được chúc phúc:

I- Về mặt thể lý: Không được phép làm bất cứ điều gì nguy hại cho tính mạng và sức khỏe của mình và của người khác. Cụ thể, không được tự sát, giết người, chặt cắt bất cứ phần cơ thể nào của mình hay của người khác. Chỉ được phép hiến phần nào cơ thể của ai đã chết cho người khác hay cho mục đích nghiên cứu y khoa. Nhưng người đang khỏe mạnh thì không được phép hiến bộ phận nào của cơ thể mình dù để cho mục đích nghiên cứu y khoa hay khoa học.

Cũng vì lợi ích cho thân xác, nên không được quảng bá việc dùng ma túy, thuốc hút, nhất là thuốc phiện rượu, mạnh có thể gây nguy hại cho sức khỏe cho người sử dụng. Ngoài ra, cũng không được mê tốc độ để lái xe quá nhanh có thể gây tai nạn tử thương cho mình và cho người khác (x. SGLGHCG, số 2290-91).
Do đó, vì lợi ích cần bảo vệ trên đây cho thân xác con người, mà những việc làm sau đây được xem là gương xấu phải tránh:

Trước hết không được sản xuất hay tiếp tay phân phối những sản phẩm nguy hại cho sức khỏe con người như cần sa, ma túy. Vậy những người trồng và bán những loại sản phẩm nguy hại này (cụ thể trồng cây thuốc phiện ở nhiều nơi dưới bí danh “trồng và tưới cỏ” để kiếm tiền, làm giầu đều mắc lỗi nặng theo giáo lý dưới đây của Giáo Hội:

“Việc sử dụng ma túy (drugs) gây nên những tàn phá nghiêm trọng cho sức khỏe và cho cuộc sống của con người. Ngoài lý do thuần túy trị liệu thực sự, dùng ma túy là một lỗi nặng. Việc sản xuất lậu và buôn bán ma túy là những việc làm gây gương xấu, do cộng tác trực tiếp vào những sự dữ vì đã khuyến cáo kẻ khác làm những việc sai trái về luân lý cách nghiêm trọng” (Sđd, số 2291).

Mặt khác, cũng được kể là làm gương xấu có hại cho sức khỏe của dân chúng những ai pha chế đồ ăn, đồ uống với những độc chất để làm tăng hương vị giả tạo của đồ ăn, trái cây, rau sống và nước uống như người ta đã phát giác ở nhiều nơi.

II- Về mặt tinh thần: Tôn trọng linh hồn và phần rỗi của người khác
Về mặt này, gương xấu, dịp tội là một hiểm nguy vô cùng to lớn cho phần rỗi của mình và của người khác.
Gương xấu ở đây, là những lời nói và hành động có tác dụng khuyến khích hay xúi giục người khác làm những việc có hại cho phần rỗi của họ. Cụ thể, sản xuất và tiếp tay phân phối, bày bán những sách báo, phim ảnh đồi trụy, dâm loạn khiến người đọc, người xem bị kích thích, đi tìm những thú vui vô luân, vô đạo nghịch với điều răn thứ sáu, nghịch đức khiết tịnh (chastity) của thanh niên nam nữ còn độc thân, hay cả cho những người đã có gia đình. Nghĩa là, không phải cứ là vợ chồng thì được phép xem những sách báo, phim ảnh dâm ô trên Internet hoặc Video...Vợ chồng cũng phải sống luân lý trong lãnh vực phái tính (sexuality) để "việc vợ chồng" trở thành lời ca tụng, cảm tạ Chúa đã ban niềm vui phái tính cho những ai được ơn gọi sống bậc hôn nhân, khác biệt với những kẻ tìm thú vui phái tính vì mục đích dâm loạn, tội lỗi, không xứng hợp với phẩm giá con người, khác xa loài vật.

Giáo lý của Giáo Hội dạy như sau về nguy cơ của gương mù, dịp tội:

“Gương xấu là thái độ hoặc cử chỉ khuyến khích người khác làm sự dữ. Người làm gương xấu trở thành kẻ cám dỗ người khác phá hoại nhân đức và sự ngay chính. Kẻ làm gương xấu cũng có thể lôi kéo anh em mình vào sự chết về mặt tinh thần. Như thế, gương xấu là một lỗi phạm nghiêm trọng nếu cố ý có hành động lôi kéo người khác phạm lỗi nặng” (Sđd, số 2284).

Như vậy, những ai buôn bán sách báo đồi trụy, quảng cáo, chỉ vẽ những trò chơi dâm ô, kể cả quảng cáo và bày bán những dụng cụ và thuốc kích thích dâm tính, hay quảng cáo việc sửa chữa thân thể cho trở nên lôi cuốn, hấp dẫn về phái tính (sexy), làm cớ cho người khác thèm muốn dâm ô, đều mắc tội làm gương mù gương xấu cho người khác phạm tội nghịch giới răn thứ sáu. Cũng thuộc nguy cơ này phải kể thêm những người cổ võ và hành nghề cờ bạc, cá độ, tổ chức dạ vũ cuồng loạn, môi giới việc buôn bán dâm ô, nhất là khai thác kỹ nghệ mãi dâm, buôn bán phụ nữ và trẻ em để phục vụ cho nhu cầu tội lỗi của hạng người vô luân, vô đạo, tôn thờ “văn hóa sự chết” ở khắp nơi trên thế giới ngày nay. Ngoài ra, còn phải kể đến những nguy hại to lớn của kỹ nghệ sản xuất các phim ảnh bạo động, cổ võ việc chém giết, trả thù, tống tiền, lường gạt, bắt cóc, thủ tiêu.v.v

Tất cả những loại người làm những nghề đầy gương xấu kể trên để kiếm tiền, làm giầu cách phi luân hãy mở tai ra để nghe lời cảnh cáo nghiêm trọng của Chúa Kitô sau đây:
“Khốn cho thế gian, vì làm cớ cho người ta sa ngã. Tất nhiên phải có những cớ gây sa ngã, nhưng khốn cho kẻ làm cớ cho người ta sa ngã" (Mt 18:7).

Có những cớ cho người ta sa ngã vì ma quỉ là kẻ cầm đầu gây ra mọi tội lỗi và sự dữ để lôi kéo con người ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa. Cho nên, ai mắc mưu ma quỉ để phạm tội hay làm gương mù, gương xấu thì trở thành tay sai đắc lực cho ma quỉ để cám dỗ người khác sống theo chúng và trở thành thù nghịch với Thiên Chúa. Khốn cho kẻ làm gương xấu, vì họ vô tình hay cố ý cộng tác với ma quỉ để xô đẩy người khác vào con đường tội lỗi, đưa dến hư mất đời đời. Đó là những kẻ đang làm chủ các động mãi dâm, sòng bạc lớn nhỏ để làm hại biết bao người ham mê thú vui vô luân vô đạo và tìm tiền của bằng phương tiện bất chính là cờ bạc. Đồng lõa với bọn làm gương xấu và dịp tội này là những kẻ đang dã tâm buôn bán phụ nữ và trẻ em cho các tổ chức mãi dâm nước ngoài dưới bình phong "hôn nhân ngoại quốc" và "nhận con nuôi". Ngoài ra cũng phải kể là làm gương xấu những ai hành nghề hay giúp cho phụ nữ phá thai, một tội lớn lao xúc phạm Thiên Chúa là nguồn mạch của mọi sự sống. Làm những nghề này, họ tự đặt mình vào nguy cơ tội lỗi phương hại cho chính phần rỗi của họ và làm cho người khác ngã lây vì họ. Do đó, vì lợi ích thiêng liêng của mình và của tha nhân, người có niềm tin Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành, không những phải xa tránh mọi tội lỗi mà còn phải tránh mọi dịp tội cho mình và cho người khác nữa, vì muốn tránh tội phải tránh dịp tội như sự khôn ngoan dạy bảo vì "phúc thay người nào không vấp ngã vì tôi" (Lc 7:23).

Tóm lại, gương xấu hay dịp tội là những nguy cơ làm cho người ta xa cách Thiên Chúa, đánh mất hy vọng được cứu rỗi để sống hạnh phúc vĩnh cửu với Chúa mai sau trên Nước Trời, nơi kẻ lành, kẻ thực tâm yêu mến Chúa và xa tránh mọi dịp tội, gương xấu ở đời này sẽ được chiêm ngưỡng Thánh Nhan Chúa và "được thông phần bản tính Thiên Chúa, sau khi đã thoát khỏi cảnh hư đốn do dục vọng gây ra trong trần gian" (2 Pr 1:4) đầy rẫy gương xấu và dịp tội này. Chúa nói "ai có tai nghe thì nghe" (Mt 13:43; Mc 7:16; Lc 8:8).
Ước mong những lời giải thích trên thỏa mãn câu hỏi được đặt ra.
----------------------------------------------------

LM Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn