Để có thể nhận định cách trung thực nguyên tắc “Ngoài Giáo Hội không có Ơn Cứu độ” (Extra Ecclesiam nulla salus – Hors de l'Église, pas de salut) của Thánh Giám Mục Cypriano (210 – 258). Chúng ta cần nhận ra tính chất hiệp nhất của Giáo Hội. Theo ngài, Giáo Hội từ nền tảng là mầu nhiệm hiệp nhất. Giáo Hội có ơn gọi hiệp nhất. Giáo hội phải thực là sự hiệp nhất các tâm hồn (một lòng) các tâm trí (một dạ). Một dân được hiệp nhất bằng chính sự hiệp nhất của Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần.
Ly giáo không chỉ là một trọng tội, nó là chính sự phủ nhận Giáo Hội. Vì là duy nhất mà Giáo Hội là Công Giáo. Vì là duy nhất mà Giáo Hội là Công Giáo nghĩa là phổ quát và Giáo Hội Công Giáo là Giáo Hội đích thực duy nhất: Kiểu nói đã có một nghĩa gần với nghĩa chúng ta dùng. Cypriano không ngần ngại kết luận rằng ngoài Giáo Hội không có các Bí Tích thành sự, cũng không có ân sủng hay ơn cứu độ. Không ai có thể có Thiên Chúa làm Cha nếu không có Giáo Hội làm Mẹ” (Habere non potest Deum Patrem qui Ecclesiam non habet Matrem – Giáo Phụ Tập I).
Giáo Hội hiểu như một dân và dân này là Dân Riêng Thiên Chúa đã được thiết lập do lời hứa của Thiên Chúa cho tổ phụ Abraham: “Vả Đức Giêhôva có phán cùng Ápram rằng: Ngươi hãy ra khỏi vòng bà con và nhà cha ngươi mà đi đến XỨ Ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân tộc lớn. Ta sẽ ban phước cho ngươi cùng làm nổi danh ngươi và ngươi sẽ trở thành nguồn phước đức” (St 12, 1 – 2).
Tổ phụ Abraham vâng lệnh truyền để đi đến XỨ sẽ được chỉ cho, nhưng XỨ ấy lại không phải là đất Canaan hay bất cứ xứ sở nào khác trên cõi thế này: “Bởi Đức Tin, Apraham khi được gọi bèn vâng lời ra đi đến chỗ mình sẽ nhận làm cơ nghiệp. Người ra đi mà không biết mình đi đâu. Bởi Đức Tin người kiều ngụ trong XỨ đã hứa như trong xứ lạ. Ở trong trại với Isaác và Giacóp là kẻ đồng thừa thọ cùng một lời hứa với mình. Vì người trông đợi một thành có nền tảng mà Đấng kiến trúc và tạo lập thành ấy là Đức Chúa Trời” (Dt 11, 8 – 10).
Ra đi mà không biết mình đi đâu, chỉ do sự hướng dẫn của Đức Tin để trông đợi vào lời hứa rằng sẽ được đến một thành bền vững đời đời do Thiên Chúa tạo lập chứ không phải con người. Thành bền vững ấy, dân Do Thái vì không tin nên không thể đến được bởi lẽ thành này chính là Nước Trời mầu nhiệm do Đức Kitô mạc khải: “Người Pharisêu hỏi Chúa Giêsu về Nước Đức Chúa Trời chừng nào đến thì Ngài đáp: Nước Đức Chúa Trời không đến cách mắt thấy được. Người ta cũng sẽ không thể nói được đây này hay đó kia, vì này Nước Đức Chúa Trời ở trong các ngươi” (Lc 17, 20 – 21).
"Ở đây, ở kia" ám chỉ cho không gian vật lý. Không thể nói Nước Trời ở đây hay ở kia bởi vì Nước ấy không tồn tại trong thế giới hiện tượng phù du nay còn mai mất này. Đức Kitô rao giảng Tin Mừng Nước Trời có nghĩa Ngài đem đến cho con người một tin rất đáng để mừng để vui cho những ai nhận biết thực tại mầu nhiệm ấy chẳng ở đâu xa, mà vốn sẵn đủ ở nơi chính tâm hồn mình. Nhận biết thực tại ở nơi mình, đây chính là con đường Cứu Độ của Đức Kitô. Thực tại ấy tùy theo từng đối tượng khác nhau mà Đức Kitô truyền thụ.
Đối với tuyệt đại đa số dân chúng thì khi rao giảng Nước Trời, Ngài chỉ nói dụ ngôn “Chúa Giêsu dùng thí dụ mà phán mọi điều ấy cùng quần chúng. Ngoài thí dụ, Ngài chẳng phán gì cùng họ hầu được ứng nghiệm lời tiên tri nói rằng: Ta sẽ mở miệng mà nói thí dụ. Ta sẽ thốt ra những điều giấu kín từ buổi Sáng Thế” (Mt 13, 34 – 35).
Với dân chúng thì vậy, còn với các Tông Đồ thì khác: “Giờ đến Ta chẳng còn nói cùng các ngươi bằng dụ ngôn nữa. Nhưng sẽ nói tỏ tường về Cha cho các ngươi. Trong ngày đó các ngươi sẽ nhân danh Ta mà xin. Ta chẳng nói Ta sẽ vì các ngươi mà cầu Cha đâu. Vì chính Cha yêu mến các ngươi bởi các ngươi đã yêu mến Ta và tin rằng Ta ra từ Cha. Ta ra từ Cha mà đến thế gian, lại lìa thế gian mà về cùng Cha” (Ga 16, 25 – 28).
Giới răn của Đạo Chúa chỉ gồm tóm trong hai điều trọng yếu: đó là Mến Chúa và Yêu người (Mt 22, 37 – 40). Mến Chúa bởi vì Ngài là Cha, còn yêu người bởi vì người cũng là con cái Thiên Chúa như mình. Thiên Chúa quả thật là Cha của mỗi người. Thế nhưng không một ai trong chúng ta có thể nhận biết điều ấy ngoại trừ Đức Kitô và những ai được ngài mạc khải: “Cha Ta đã giao mọi sự cho Ta. Ngoài Cha không ai biết Con. Ngoài Con và người mà Con muốn mạc khải cũng không ai biết Cha” (Lc 10, 22).
Nhận biết về Đấng Cha, đó là con đường Cứu Độ và nhờ đó con người có được Sự Sống Đời Đời: “Sự Sống Đời Đời là nhận biết Cha tức Chân Thần duy nhất cùng Giêsu Kitô mà Cha đã sai đến” (Ga 17, 3). Đức Kitô là Đấng Thiên Sai đến để mạc khải con đường Cứu Độ, thế nhưng làm sao chúng ta có thể bước đi trên con đường này nếu không có Giáo Hội Tông Truyền do Chúa thiết lập?
Sau khi Phêrô tuyên xưng Chúa nói với ông: “Simon, con Giôna, ngươi thật có phước vì chẳng phải thịt và huyết bày tỏ điều ấy cho ngươi bèn là Cha Ta ở trên trời vậy. Còn Ta lại bảo ngươi rằng ngươi là Phêrô, Ta sẽ lập Hội Thánh Ta trên vầng đá này. Cửa Hỏa Ngục cũng chẳng thể thắng được nó. Ta sẽ giao chìa khóa Nước Trời cho ngươi. Hễ điều gì ngươi cầm buộc dưới đất thì trên trời cũng cầm buộc và điều gì ngươi cởi mở dưới đất thì trên trời cũng cởi mở” (Mt 16, 17 – 19).
Ly giáo không chỉ là một trọng tội, nó là chính sự phủ nhận Giáo Hội. Vì là duy nhất mà Giáo Hội là Công Giáo. Vì là duy nhất mà Giáo Hội là Công Giáo nghĩa là phổ quát và Giáo Hội Công Giáo là Giáo Hội đích thực duy nhất: Kiểu nói đã có một nghĩa gần với nghĩa chúng ta dùng. Cypriano không ngần ngại kết luận rằng ngoài Giáo Hội không có các Bí Tích thành sự, cũng không có ân sủng hay ơn cứu độ. Không ai có thể có Thiên Chúa làm Cha nếu không có Giáo Hội làm Mẹ” (Habere non potest Deum Patrem qui Ecclesiam non habet Matrem – Giáo Phụ Tập I).
Giáo Hội hiểu như một dân và dân này là Dân Riêng Thiên Chúa đã được thiết lập do lời hứa của Thiên Chúa cho tổ phụ Abraham: “Vả Đức Giêhôva có phán cùng Ápram rằng: Ngươi hãy ra khỏi vòng bà con và nhà cha ngươi mà đi đến XỨ Ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân tộc lớn. Ta sẽ ban phước cho ngươi cùng làm nổi danh ngươi và ngươi sẽ trở thành nguồn phước đức” (St 12, 1 – 2).
Tổ phụ Abraham vâng lệnh truyền để đi đến XỨ sẽ được chỉ cho, nhưng XỨ ấy lại không phải là đất Canaan hay bất cứ xứ sở nào khác trên cõi thế này: “Bởi Đức Tin, Apraham khi được gọi bèn vâng lời ra đi đến chỗ mình sẽ nhận làm cơ nghiệp. Người ra đi mà không biết mình đi đâu. Bởi Đức Tin người kiều ngụ trong XỨ đã hứa như trong xứ lạ. Ở trong trại với Isaác và Giacóp là kẻ đồng thừa thọ cùng một lời hứa với mình. Vì người trông đợi một thành có nền tảng mà Đấng kiến trúc và tạo lập thành ấy là Đức Chúa Trời” (Dt 11, 8 – 10).
Ra đi mà không biết mình đi đâu, chỉ do sự hướng dẫn của Đức Tin để trông đợi vào lời hứa rằng sẽ được đến một thành bền vững đời đời do Thiên Chúa tạo lập chứ không phải con người. Thành bền vững ấy, dân Do Thái vì không tin nên không thể đến được bởi lẽ thành này chính là Nước Trời mầu nhiệm do Đức Kitô mạc khải: “Người Pharisêu hỏi Chúa Giêsu về Nước Đức Chúa Trời chừng nào đến thì Ngài đáp: Nước Đức Chúa Trời không đến cách mắt thấy được. Người ta cũng sẽ không thể nói được đây này hay đó kia, vì này Nước Đức Chúa Trời ở trong các ngươi” (Lc 17, 20 – 21).
"Ở đây, ở kia" ám chỉ cho không gian vật lý. Không thể nói Nước Trời ở đây hay ở kia bởi vì Nước ấy không tồn tại trong thế giới hiện tượng phù du nay còn mai mất này. Đức Kitô rao giảng Tin Mừng Nước Trời có nghĩa Ngài đem đến cho con người một tin rất đáng để mừng để vui cho những ai nhận biết thực tại mầu nhiệm ấy chẳng ở đâu xa, mà vốn sẵn đủ ở nơi chính tâm hồn mình. Nhận biết thực tại ở nơi mình, đây chính là con đường Cứu Độ của Đức Kitô. Thực tại ấy tùy theo từng đối tượng khác nhau mà Đức Kitô truyền thụ.
Đối với tuyệt đại đa số dân chúng thì khi rao giảng Nước Trời, Ngài chỉ nói dụ ngôn “Chúa Giêsu dùng thí dụ mà phán mọi điều ấy cùng quần chúng. Ngoài thí dụ, Ngài chẳng phán gì cùng họ hầu được ứng nghiệm lời tiên tri nói rằng: Ta sẽ mở miệng mà nói thí dụ. Ta sẽ thốt ra những điều giấu kín từ buổi Sáng Thế” (Mt 13, 34 – 35).
Với dân chúng thì vậy, còn với các Tông Đồ thì khác: “Giờ đến Ta chẳng còn nói cùng các ngươi bằng dụ ngôn nữa. Nhưng sẽ nói tỏ tường về Cha cho các ngươi. Trong ngày đó các ngươi sẽ nhân danh Ta mà xin. Ta chẳng nói Ta sẽ vì các ngươi mà cầu Cha đâu. Vì chính Cha yêu mến các ngươi bởi các ngươi đã yêu mến Ta và tin rằng Ta ra từ Cha. Ta ra từ Cha mà đến thế gian, lại lìa thế gian mà về cùng Cha” (Ga 16, 25 – 28).
Giới răn của Đạo Chúa chỉ gồm tóm trong hai điều trọng yếu: đó là Mến Chúa và Yêu người (Mt 22, 37 – 40). Mến Chúa bởi vì Ngài là Cha, còn yêu người bởi vì người cũng là con cái Thiên Chúa như mình. Thiên Chúa quả thật là Cha của mỗi người. Thế nhưng không một ai trong chúng ta có thể nhận biết điều ấy ngoại trừ Đức Kitô và những ai được ngài mạc khải: “Cha Ta đã giao mọi sự cho Ta. Ngoài Cha không ai biết Con. Ngoài Con và người mà Con muốn mạc khải cũng không ai biết Cha” (Lc 10, 22).
Nhận biết về Đấng Cha, đó là con đường Cứu Độ và nhờ đó con người có được Sự Sống Đời Đời: “Sự Sống Đời Đời là nhận biết Cha tức Chân Thần duy nhất cùng Giêsu Kitô mà Cha đã sai đến” (Ga 17, 3). Đức Kitô là Đấng Thiên Sai đến để mạc khải con đường Cứu Độ, thế nhưng làm sao chúng ta có thể bước đi trên con đường này nếu không có Giáo Hội Tông Truyền do Chúa thiết lập?
Sau khi Phêrô tuyên xưng Chúa nói với ông: “Simon, con Giôna, ngươi thật có phước vì chẳng phải thịt và huyết bày tỏ điều ấy cho ngươi bèn là Cha Ta ở trên trời vậy. Còn Ta lại bảo ngươi rằng ngươi là Phêrô, Ta sẽ lập Hội Thánh Ta trên vầng đá này. Cửa Hỏa Ngục cũng chẳng thể thắng được nó. Ta sẽ giao chìa khóa Nước Trời cho ngươi. Hễ điều gì ngươi cầm buộc dưới đất thì trên trời cũng cầm buộc và điều gì ngươi cởi mở dưới đất thì trên trời cũng cởi mở” (Mt 16, 17 – 19).
Cả trước và sau Phục Sinh Chúa thiết lập Giáo Hội và trao cho quyền bính tối thượng chỉ duy nhất cho một con người là Thánh Phêrô. Điều ấy mang ý nghĩa trọng đại là để gìn giữ sự hiệp nhất trong Giáo Hội cũng là Thân Mầu Nhiệm Chúa Kitô: “Ta là cây nho, Cha Ta là người vun trồng. hễ nhánh nào trong Ta không kết quả thì Ngài chặt đi. Còn hễ kết quả thì Ngài tỉa sạch để sai trái hơn. Các ngươi đã được sạch vì đạo mà Ta đã phán dạy cho. Hãy cứ ở trong Ta, Ta cũng ở trong các ngươi. Như nhánh nếu không cứ ở trong cây nho thì không thể tự kết quả được. Nếu các ngươi chẳng cứ ở trong Ta thì cũng vậy. Ta là cây nho, các ngươi là nhánh. Ai cứ ở trong Ta thì kết quả nhiều. Vì ngoài Ta các ngươi không thể làm gì được” (Ga 15, 1 – 5).
Ngoài Chúa không ai có thể làm gì được, có nghĩa ngoài mạc khải của Đức Kitô không ai có thể nhận biết Thiên Chúa là Cha. Đang khi ấy chính Chúa đã thiết lập và trao trọn quyền bính cho Giáo Hội thì chúng ta cũng có thể quả quyết như Thánh Cypriano: “Không ai có thể có Thiên Chúa làm Cha nếu không có Giáo Hội làm Mẹ. Giáo Hội làm Mẹ bởi vì chỉ trong Giáo Hội Công Giáo Tông Truyền ấy mới có các Bí Tích. Chính các Bí Tích đã làm cho chúng ta được “Ở” trong Chúa Kitô nếu có lòng tin chân thật.
Tin Chúa Giêsu ngự thật trong Phép Mình Thánh và đón nhận lấy thì có Sự Sống Đời Đời: “Như Cha Hằng Sống đã sai Ta và Ta sống bởi Cha thì kẻ nào ăn Ta cũng sẽ sống bởi Ta vậy. Đây là bánh từ trời xuống chẳng phải như thứ tổ phụ các ngươi đã ăn (manna) rồi cũng chết, kẻ nào ăn bánh này sẽ sống đời đời” (Ga 6, 57 – 58). Tin Phép Mình Thánh, tin Phép Giải Tội, tin Hội Thánh Duy Nhất, Thánh Thiện, Công Giáo và Tông Truyền, đó là Đức Tin cần yếu cho việc rỗi linh hồn. Ngược lại những ai chẳng thông công (Hiệp Nhất) cùng Hội Thánh về những điều cần phải tin ấy thì chẳng được rỗi linh hồn.
Suy cho cùng thì ai ai dù có quyền lực chức tước giàu sang phú quý hay nghèo hèn thấp kém đến đâu thì cũng chỉ có một cuộc đời để sống. Cuộc đời để sống ấy không ai có thể áp đặt nhưng là do chính ta lựa chọn: Sống đời đời hay chết đời đời: “Được lời lãi cả và thế gian mà mất linh hồn thì nào được ích gì?” (Mt 16, 26).
---------------------------
PHÙNG VĂN HÓA, 11.2014
No comments:
Post a Comment