VÀ TỘI LỖI CỦA CON NGƯỜI
VẤN NẠN: Tin có Thiên Chúa sẽ làm cho
con người trở nên ỷ nại, chấp nhận hoàn cảnh hiện tại vì tin mọi sự xảy ra đều
do Chúa định, mà không cố gắng vượt qua số phận để đạt tới một cuộc sống ấm no
hạnh phúc hơn???
GIẢI ĐÁP:
1.Ý nghĩa của hai chữ “Chúa định” là gi ?:
Người Công Giáo thường nói:
“Mọi sự đều do Chúa định”. Vậy phải chăng con người không có tự do quyết định
vận mệnh của mình ? Phải chăng con người sẽ trở thành nô lệ cho một vị Thiên Chúa
độc đoán, và họ chỉ còn biết ỷ nại vào sự định đoạt của Thiên Chúa, mà không có
thể vượt qua số phận bất hạnh gặp phải, hầu đạt tới một cuộc sống ấm no hạnh
phúc hơn ?
1) Thế nào là “Chúa định”: Chúa định hhông
đồng nghĩa với tất định như có người
lầm tưởng, mà chỉ có nghĩa là biết
trước, thấy trước những gì xảy ra.
Nếu thực sự Thiên Chúa định
đoạt tất cả mọi việc lớn nhỏ trong vũ trụ thiên nhiên, định đoạt só phận của
nhân loại và cá nhân mỗi người… mà dù muốn dù không chúng ta buộc phải chấp
nhận, thì khi ấy con người không khác chi một cái máy vô hồn, hoặc như thú vật
hoạt động hoàn tòan theo bản năng hay như một trẻ thơ ấu trĩ chỉ biết hoàn toàn
cậy nhờ vào sự bao bọc của cha mẹ… đúng như có người đã chỉ trích nói trên.
Nhưng trong thực tế, ai trong
chúng ta cũng đều ý thức về sự tự do của mình: tự do làm hay không làm một việc
nào đó, tự do quyết định làm một việc tốt hay làm điều xấu. Ai cũng cảm thấy
mình có khả năng làm chủ vận mệnh cuộc đời của mình chứ không phó mặc hoàn toàn
cho số phận may rủi. Vậy hai chữ “Chúa định” chỉ có nghĩa là sự quan phòng của
Thiên Chúa. Ngài tạo dựng nên muôn loài muôn vật và hằng quan tâm săn sóc để
chúng tồn tại và tiến hóa theo các định luật thiên nhiên như Ngài đã an bài.
Thiên Chúa là Đấng sáng tạo ra không gian và thời gian trong vũ trụ, nên Ngài
không ở trong không gian và thời gian, cũng không bị lệ thuộc vào không gian
thời gian ấy.
Nơi Thiên Chúa không có quá khứ hay tương lai, nhưng luôn
là hiện tại. Thiên Chúa nhìn thấu suốt mọi sự đã xảy ra trong quá khứ, đang
xảy ra trong hiện tại và sắp xảy ra trong tương lai trong một cái nhìn “hic et
nunc” (ở đây và bây giờ). Ngài nhìn
thấu suốt vận mệnh của nhân loại nói chung và cá nhân mỗi người chúng ta trong
một cái nhin. Ngài hằng quan tâm săn sóc, ban ơn giúp đỡ như một người cha yêu
thương con cái để ban ơn cứu độ cho họ như thánh Phao-lô đã viết trong thư
Ti-mô-thê: Trước hết tôi khuyên ai nấy dâng lời cầu xin khấn nguyện nài van, tạ
ơn cho tất cả mọi người, cho vua chúa và tất cả những người cầm quyền, để chúng
ta được an cư lạc nghiệp, mà sống thật đạo đức và nghiêm chỉnh.
Đó là điều tốt và đẹp lòng
Thiên Chúa, Đấng cứu độ chúng ta, Đấng
muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý” (1 Tm 2,4). Tuy nhiên, dù muốn cứu độ hết mọi
người nhưng Thiên Chúa cũng tôn trọng tự do quyết định làm hay không làm, làm
điều tốt hay điều xấu, nên họ phải chịu trách nhiệm về
việc làm của họ. Cho nên thánh Au-gút-ti-nô đã
nói: “Thiên Chúa đã dựng nên chúng ta mà không cần sự cộng tác của chúng ta;
nhưng Ngài không thể cứu chuộc chúng ta,
nếu chúng ta không cộng tác với Ngài”.
2)Thiên Chúa quan phòng tiền định theo sách Tin mừng:
Trong Tin mừng, Đức Giê-su
nhiều lần nhắc đi nhắc lại việc Chúa Cha hằng quan tâm săn sóc tất cả mọi tạo
vật nhất là loài người là dưỡng tử của Ngài:
a)Thiên Chúa yêu thương săn sóc mọi loài:
-“Hãy xem chim trời: chúng
không gieo, không gặt, không thu tích vào kho. Thế mà Cha anh em trên trời vẫn
nuôi chúng. Anh em lại chẳng quý giá hơn chúng sao ? Hỏi có ai trong anh em có
thể nhờ lo lắng mà kéo dài đời mình thêm được, dù chỉ một gang không ? Còn về
áo mặc cũng thế, lo lắng làm gì ? Hãy ngắm xem hoa huệ ngoài đồng mọc lên thế
nào mà rút ra bài học: Chúng không làm lụng, không kéo sợi. Thế mà, Thầy bảo
cho anh em biết: Ngay cả vua Sa-lô-môn, dù vinh hoa tột bậc, cũng không mặc đẹp
bằng một bông hoa ấy. Vậy nếu hoa cỏ ngoài đồng, nay còn mai đã quẳng vào lò,
mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho như thế, thì huống hồ là anh em. Ôi những kẻ kém
tin !” (Mt 6, 26 - 30).
-“Hai con chim sẻ chỉ bán được
một xu phải không ? Thế mà, không một con nào rơi xuống đất ngoài ý của Cha anh
em” (Mt 10,29).
-Đức Giê-su đáp: “Cho đến nay,
Cha tôi vẫn làm việc, thì tôi cũng làm việc” (Ga 5,17).
b)Thiên Chúa đặc biệt săn sóc loài người:
-“Thì đối với anh em cũng vậy,
ngay đến tóc trên đầu anh em, Người cũng đếm cả rồi. Vậy anh em đừng sợ, anh em
còn quý giá hơn muôn vàn chim sẻ” (Mt 10,30-31).
-“Như vậy anh em mới được trở
nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người
mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công
chính cũng như kẻ bất chính” (Mt 5,45).
Như vậy, người tín hữu tin
“Chúa định” cũng là tin “Chúa biết trước”: Ngài hằng săn sóc mọi loài mọi vật
do ngài đã dựng nên, đặc biệt là loài người chúng ta. Một khi tin chắc vào sự
quan phòng của Thiên Chúa, người tín hữu sẽ thêm lòng tin cậy mến, thể hiện qua
thái độ năng tạ ơn Chúa và cầu xin Ngài ban ơn để được cứu độ.
Tuy nhiên, có người lại đặt vấn
đề: Phải chăng tin có Thiên Chúa tiền định, quan phòng biết trước như thế sẽ
làm cho con người trở thành ỷ nại, không muốn làm việc để làm chủ thiên nhiên,
vượt qua vận mệnh của mình để đạt tới một đời sống ấm no hạnh phúc hơn ?
2.Đức tin không tiêu diệt sự làm việc và ý chí tự do của con người:
Tin vào sự quan phòng, biết
trước của Thiên Chúa không những không làm cho con người ỷ nại vào sự sắp xếp
của Thiên Chúa, nhưng trái lại, còn thúc đẩy con người cố gắng làm việc nhiều
hơn để làm chủ thiên nhiên và làm chủ vận mệnh của mình như sau:
a)Dựa vào Lời Chúa trong Thánh Kinh:
-Con
người được tạo dựng khác hẳn mọi loài khác: Mở sách Sáng thế, ta đọc thấy:
Thiên Chúa đã ưu đãi con người, chỉ tạo nên con người sau khi đã chuẩn bị sẵn
sàng mọi sự: Dựng nên vũ trụ để làm chỗ cho con người trú ẩn; Dựng nên các sinh
vật như thảo mộc hoa màu để làm thức ăn nuôi sống và dựng nên muôn thú vật để
làm bạn với con người; Vũ trụ và muôn vật phải tuân theo định luật hay bản năng
thiên nhiên (Stk chương 1 và 2), đang khi con người được phú cho linh hồn
thiêng liêng với hai tài năng là trí khôn suy nghĩ và ý chí tự do vượt trổi mọi
loài vật khác: “Chúa phán: Ngươi được ăn mọi thứ cây trong vườn, nhưng cây biết
lành biết dữ thì đừng ăn, vì ngày nào ngươi ăn vào thì ngươi sẽ phải chết” (Stk
2,7; 2,16). Con người có trí khôn hiểu biết sự lành sự dữ, đồng thời còn có ý
chí tự do quyết định: làm hay không làm, chọn làm lành để được phúc và chọn làm
ác sẽ phải chết.
-Các
khả năng khác: Ngoài trí khôn và ý muốn nói trên, con người còn được Thiên
Chúa ban cho có tay chân với khả năng làm việc hữu hiệu dưới sự điều động của
trí khôn hơn mọi loài. Ngài cũng trao cho con người quyền làm bá chủ vũ trụ vạn
vật như sách Sáng Thế ghi lại: “Thiên Chúa ban phúc lành cho họ, và Thiên Chúa
phán với họ: ‘Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều cho đầy mặt đất, và thống trị mặt
đất. Hãy làm bá chủ cá biển, chim trời, và mọi giống vật bò trên mặt đất’.
Thiên Chúa phán: “Đây Ta ban cho các ngươi mọi thứ cỏ mang hạt giống trên khắp
mặt đất, và mọi thứ cây có trái mang hạt giống, để làm lương thực cho các
ngươi. Còn đối với mọi dã thú, chim trời và mọi vật bò dưới đất mà có sinh khí,
thì Ta ban cho chúng mọi thứ cỏ xanh tươi để làm lương thực. Liền có như vậy”
(St 1,28-30).
Qua đó, Thiên Chúa đã sáng tạo
vũ trụ vạn vật và đặc biệt ưu đãi đối với con người. Ngài ban cho họ có tay
chân và hai tài năng siêu việt là lý trí suy luận và ý chí tự do là nhằm khuyến
khích họ hãy làm việc, chứ không khoanh tay ngồi chờ, ỷ nại vào Thiên Chúa,
giống như loài thú vật hoạt động theo bản năng, hoặc như vũ trụ vô tri vô giác,
hoàn toàn tuân theo các định luật thiên nhiên cách máy móc.
b)Dựa vào sự hợp lý:
Một tín hữu tin có Thiên Chúa,
tin rằng sau cuộc sống trần gian hôm nay vẫn còn một cuộc sống khác tồn tại
vĩnh hằng… thì chắc chắn ngay từ cuộc sống hiện tại đã phải cố gắng làm việc, phải
ăn ở lương thiện hơn những người bất tín, không chấp nhận có Đấng Tạo Hóa sẽ
phán xét công minh, cũng không tin có sự thưởng phạt thiên đàng hỏa ngục đời
sau… Vì người tin vào sự hiện hữu của Thiên Chúa sẽ có động lực thúc đẩy hăng
hái làm việc, có lòng mến yêu và sự ao ước được về với Thiên Chúa sau khi chết,
đang khi người vô tín sống không có lý tưởng, hoặc nếu có thì chỉ nhắm những
mục đích mang tính vụ lợi ích kỷ… họ chỉ biết làm ra nhiều tiền, rồi lại dùng
tiền ấy để thỏa mãn những đam mê lạc thú tầm thường mà thôi.
TÓM LẠI: Tin có Thiên Chúa không những không
làm cho con người lười biếng, ỷ nại vào một quyền lực siêu phàm bên ngoài, mà
trái lại, chính niềm tin ấy lại là động lực thúc đẩy người tín hữu làm việc
nhiều hơn để làm chủ thiên nhiên, và cố gắng sống lương thiện ăn ngay ở lành để
hy vọng sẽ được hưởng hạnh phúc với Thiên Chúa trên thiên đàng đời sau. Trái
lại, những người không tin có Thiên Chúa sẽ chỉ biết hưởng thụ, chỉ đi tìm lợi
lộc vật chất cho mình dù phải sử dụng phiương thế bất nhân thất đức. Họ sẽ trở
thành những kẻ nguy hiểm cho xã hội, vì không tin có sự thưởng phạt đời sau.
Na-pô-lê-ông Đại Đế cũng nói tương tự: “Một dân tộc không có niềm tin tôn giáo
sẽ phải được cai trị bằng sung đạn, nhà tù và bạo lực!”
----------------------------
LM ĐAN VINH
- HHTM
No comments:
Post a Comment